Bağımlılık; SİGARA…
Sigara kullanımı birçok kronik hastalık hatta ölümlere varan sonuçlarıyla dünya çapındaki en büyük sorunlardan biridir. Dünyada erişkin nüfusunun üçte biri, Türkiye’de ise erişkin nüfusun yarısı sigara içmektedir. İçerisinde bulunan nikotin ile ilk kez sigara içen kişilerin üçte biri bağımlı hale gelir. Nikotin sigara içildikten sonraki 10 saniye içerisinde yanaklardan emilerek beyne ulaşır ve serotonin merkezini uyarır. Serotonin salınımı ile kişi kendini daha rahat, keyifli ve konsantre hisseder. Dolayısıyla sigara içerek bedeninin ödül sistemi aktive olur. Bu sayede olumlu etkileri tekrar deneyimleyebilmek için kişi tekrar sigara içer ve bağımlılığın kapısı açılır. Biyolojik uyarılmanın etkisi ile insanlar olumsuz duygu deneyimlediklerinde gevşeme, rahatlama ve keyif için yine sigara içmeye yönelirler. Böylece, sigara artık yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik bağımlılık haline gelir.
Elbette sigara içmenin altında başka bir çok psikolojik faktör mevcut. Örneğin;
- Özellikle ergenlik döneminde rol model arayışında olan çocukların anne, baba, öğretmen gibi figürlerde sigara kullanımını görmesi,
- Sigara kullanımının “yetişkin” görülmesi ve çocukların kendilerini daha güçlü, daha birey daha bağımsız hissetmek ile eşleşmesi,
- Sosyal ortamlarda sigara kullanan kişilerin sıklığından dolayı içmeyen kişilerin kendini dışlanmış hissetmesi,
- Sigaranın daha ulaşılabilir ve kabul edilebilir görünmesi,
- Sigaraya rahatlatıcı ve “arkadaş, yoldaş, destek” anlamının yüklenmesi
- Ögel, K. (2018). Bağımlılık ve Tedavisi Temel Kitabı. IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
- World Health Organisation (2020). Tobacco.[Link: https://www.who.int/health-topics/tobacco#tab=tab_1]