Çağımızın Hastalığı: Panik Bozukluk

Nefes alamıyorum!, Eyvah boğuluyorum!, Kalp krizi mi geçiriyorum?, Ruhum bedenimden ayrılıyor, çıldırıyorum! gibi ve daha birçok ifadeyi seanslarda çok sık duyuyorum. Günümüz şartlarında çalışmak, iş bulmak, okumak, çocuk yetiştirmek gibi yaşamımızda yerine getirmemiz gereken birçok sorumluluk var. Ancak bazen bu sorumluluklar olması gerekenden fazla kaygı yarattığı zaman ya da geçmişten getirdiğimiz duygusal yükler, biyolojik etkenler, travmatik deneyimler gibi bir çok faktör birleştiği zaman Panik Bozukluk yaşayabilmekteyiz.

Panik atak mı Panik Bozukluk mu?

uyumsal olmayan bir şekilde değiştirdiği bir bozukluktur. Burada toplum içerisinde genel olarak yanlış bilinen bir durumdan bahsetmek istiyorum. Panik atak kendi başına bir hastalık değil, bir hastalığın belirleyicisidir. Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Obsesif Kompulsif Bozukluk, Özgül Fobi, Agorafobi gibi birçok hastalıkta panik atak görülebilmektedir.

Panik atak, aniden başlayan ve hızla şiddetlenen, çoğu zaman şiddetli bir tehlike hissi veya sonunun geldiği düşüncesinin eşlik ettiği belli bir başlangıcı ve sonu olan yoğun bir korku veya sıkıntı nöbetidir.

Panik Bozukluk’ta kişi tekrarlayıcı ve beklenmedik panik ataklar yaşamaktadır. Kişide aşağıdaki belirtilerden 4’ü veya fazlasının olduğu, dakikalar içerisinde en üst düzeye çıkan yoğun korku ve ya rahatsızlık ortaya çıkmaktadır:

Çarpıntı, kalp sıkışması, kalp hızında artma
Ölüm korkusu
Kontrolü kaybetme veya ‘’delirme’’ korkusu
Kişinin kendine veya çevreye yabancılaşması,
Deride karıncalanma, yanma, uyuşma hissi
Terleme,
Titreme veya sarsılma,
Nefes darlığı veya boğulma hissi,
Boğazda tıkanma hissi,
Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı,
Bulantı ve karında rahatsızlık,
Baş dönmesi, dengesizlik baygınlık hissi,
Sıcak veya soğuk basması

Bu belirtilere ek olarak kişi panik ataklardan ya da panik atakların sonuçlarından kalıcı olarak kaygı veya endişe duyabilmektedir (‘’kalp krizi geçireceğim’’, ‘’delireceğim’’ gibi) ya da panik ataklarla ilişkili olarak belirgin davranış değişikliği yapabilmektedir (Atakların ortaya çıkabileceği yerlerden kaçınmak gibi)

Panik Bozuklukta, geçirilen panik atak sonucunda bu ataklarla ilgili bedensel belirtilerin felaketleştirilmesi (kalp atışlarının hızlanması-kalp krizi geçiriyorum gibi) ve yeni bir atak gelecek kaygısı sonucunda bir kısır döngüye girilmektedir. Kaygının aslında normal bedensel tepkiler ortaya çıkardığını fark etmek ve kabul etmek, panik atak yaşandığında nefes egzersizleri ve kas egzersizlerini kullanmak, meditasyon yapmak, haftalık düzenli egzersizler yapmak gibi bir çok yöntem Panik Bozuklukta kullanılmaktadır. Ancak bu süreçte uzmanla birlikte çalışmak, hem bu bozukluğun sebeplerini anlamak hem de bu bozuklukla baş etmek için en etkili yöntemdir. Bazı durumlarda psikoterapiyle birlikte ilaçlı tedaviler de önerilmektedir.

Panik Bozuklukta kullanılan psikoterapi yöntemleri Bilişsel Davranışçı Terapi, EMDR, Şema Terapi ve Bilinçli Farkındalık Temelli terapilerdir. Bireyin problemi ve yaşamıyla ilgili gerekli bilgi alındıktan sonra, bireye özgü bir müdahale yöntemi oluşturmak daha etkili bir sonuç vermektedir.

Uzm. Klinik Psikolog Yaşar Ertürk