Duygusal Boşluğu Doldurmak: Kleptomani

Bazı zamanlarda içinizde derin bir boşluk hissedersiniz. Bu boşluk bazen ebevenylerimizin, bazen travmalarımızın bazen de hayat koşullarımızın yarattığı bir boşluktur. Hayatımızın önemli bir kısmında bu boşluğu kapatmak için uğraşırız. Bazılarımız bunu yeni deneyimlerle, sağlıklı ilişkilerle doldururken bazılarımız ise kendisine ve çevresine zarar verecek şekilde bunu doldurmaya çalışır: rastgele cinsel ilişkilerle, yemekle, uyuşturucuyla, alkolle ve daha birçok yolla…

Kleptomani sebepleri neler?

Bugün sizinle bu yollardan bir tanesini konuşuyor olacağız. Literatürde bir dürtü kontrol bozukluğu olarak belirtilen ‘’Çalma Hastalığı’’ olarak nitelendirdiğimiz ‘’Kleptomani’’. Kleptomani halk içerisinde hırsızlık olarak nitelendirilse de bu durum hırsızlıktan çok daha derin bir durumdur. Peki neden? Çünkü kleptomani de çoğu zaman kişi ihtiyacı olmayan ve maddi değeri bulunmayan nesneleri çalmaktadır. Burada amaç birine zarar vermek, kişisel ihtiyacını karşılamak gibi sebepler değildir. Hatta çoğu zaman çalınan eşyalar hediye edilir, saklanır ya da tekrar alınan yere bırakılır. Aslında buradaki amaç kişinin o an hissettiği üzüntü, kaygı, yalnızlık, değersizlik gibi duyguları çalma eylemi üzerinden telafi etmeye çalışmasıdır.

Çalma isteği dürtüsel bir şekilde ortaya çıkar, kişi kendisine engel olamaz ve eylemi gerçekleştirir. Bu eylemi mağaza, alış veriş merkezi gibi yerlerde ya da yakınlarıyla olduğu bir ortamda gerçekleştirir. Bunu yapmasının yanlış olduğunu fark etse bile genellikle utanç duyduğu için psikiyatrik ve psikolojik desteğe de başvurmaz. Profesyonel bir desteğe başvuru çoğu zaman yasal süreçlere takıldığında gerçekleşir.

Kleptomaninin sebepleri üzerinde kesin bir açıklama söz konusu değildir. Serotonin, dopamin ve opioid sistemi (Dürtü kontrolü sağlayan bölge) ile ilgili problemlerin bu rahatsızlığı ortaya çıkardığı ifade edilmektedir. Aile geçmişinde obsesif kompulsif bozukluk ve kleptomani öyküsü olması, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, kişinin kaygı bozukluğu gibi başka rahatsızlıklarının olması risk faktörü olarak görülmektedir.

Çalma hastalığı nasıl tedavi edilir?

Kleptomani rahatsızlığına sahip kişiler, profesyonel yardım alma sürecinde hem psikolojik hem de psikiyatrik bir süreçten geçmelidirler. Üzerinde anlaşmaya varılmış, standart bir tedavi prosedürü yoktur. Psikiyatrik ve psikolojik bir değerlendirmeden sonra bireysel bir tedavi süreci oluşturmak daha sağlıklı olmaktadır.

Peki kleptomani olduğunuzu nasıl anlarsınız?

• İhtiyacınız olmadığı halde bir şeyleri çalmak için dürtü ortaya çıkıyorsa ve bunu kontrol edemiyorsanız,
• Çalma eylemi esnasında bundan bir zevk duyuyor ve rahatladığınızı hissediyorsanız,
• Zevk ve rahatlamanın ardından gelen suçluluk, utanç, pişmanlık, yakalanma korkusu gibi duygularla kalıyorsanız,
• Sonrasında çalma dürtüsü tekrar geliyorsa,

Kleptomani ile ilişkili bir değerlendirmeden geçmeniz gerekiyor demektir.

Uzm. Klinik Psk. Yaşar Emre Ertürk