Hangi Terapi Yöntemini Seçmeliyim?

Son zamanlarda yaşadığım sorunların tek başıma üstesinden gelmekte zorlandığımı fark ettim. Bir uzman desteği alarak kendimde ve yaşamımda bazı şeyleri değiştirmeye karar verdim. Farklı farklı terapi yöntemleri varmış. Hangi terapi yönteminin bana uygun olduğunu nasıl anlayabilirim?

Bu sorunun cevabı biraz karmaşık olsa da, en sık kullanılan terapi yöntemlerini ve hangi sorunlarda etkili oldukları üzerine basit bir bilgilendirme yazısı yazmaya çalışacağım.

Bilişsel Davranışçı Terapi:

Oldukça yaygın kullanılan bir terapi yöntemidir. Aynı zamanda bilimsel olarak geçerliliği kanıtlanmış bir yöntemdir. Çoğunlukla Depresyon, Kaygı Bozuklukları ve fobilerde etkili olduğu kanıtlanmış ve sıklıkla kullanılmaktadır.

İçeriği: Şiddetli duyguların ve bedensel yakınmaların çarpıtılmış düşüncelerimizle ilişkisini ortaya koyan, danışana çarpıtılmış düşüncelerini yakalamayı ve onları değiştirmesini öğreten bir yöntemdir. Oldukça yapılandırılmış bir formatı bulunmaktadır, gelecek seanslarda neler çalışılacağı önceden bellidir. Zaman zaman ev ödevleri, davranış deneyleri ya da maruz bırakma gibi yaşantısal teknikleri de içerir. Görece kısa süreli bir terapi yöntemidir.

Kendiniz için daha yapılandırılmış, öğretici, kendi kendinize de uygulayabileceğiniz yöntemleri içeren, bilimsel temeli olan bir yöntem ihtiyacı hissediyorsanız Bilişsel Davranışçı Terapiyi düşünebilirsiniz.

EMDR:

Travma Sonrası Stres Bozukluğunun tedavisi için ortaya çıkan, daha sonra diğer problemler için uyarlanan etkinliği bilimsel çalışmalarca kanıtlanmış başka bir terapi yöntemidir. Travma, Fobiler, Kaygı Bozuklukları, ve diğer problemlerle ilişkili anılar üzerinden çalışmalar yapılan bir yöntemdir.

İçeriği: Daha çok güncel problemlerle ilişkili anılardan yola çıkılır. Terapist danışanın anılarını betimlemesini ister. Bu süreçte anıyla ilişkili duygular, düşünceler, beden duyumları ve rahatsızlık düzeyi incelenir. Bunlara odaklanılırken bilateral uyarım (çift yönlü uyarım) denilen, göz hareketleri, ses ya da dokunsal uyarım verilerek beynin problem ile ilgili işlemleme yapması ve duyarsızlaşma sağlanması amaçlanır. Görece kısa süreli terapi yöntemlerindendir.

Yaşadığınız problemlerle ilgili köken anılara ulaşmak ve çift yönlü uyarım ile rahatsızlık seviyenizi düşürmek isterseniz, güncel olarak en sık kullanılan yöntemlerden biri olan EMDR i seçebilirsiniz.

Şema Terapi:

Yapılan çalışmalar BDT ve EMDR gibi akut problemlere odaklı terapilerin, kronik yaşam sorunlarını çözmede yetersiz kaldığı noktalar olduğunu göstermektedir. Örneğin insan ilişkileri, uzun süreli karamsarlık, bazı kişilik bozuklukları gibi uzun süreli sorunlarda Şema Terapi alternatif bir yöntem olarak geliştirilmiştir. Bilimsel araştırmalarda etkililiği kanıtlanmış olan bu yöntemde hayat kalitemizi düşüren, ilişkilerimizi olumsuz etkileyen kişilik kalıplarımızı öğrenme, bunlarla baş etme yöntemleri çalışılmaktadır.

İçeriği: Bütüncül bir metodu vardır. Bilişsel ve davranışçı müdahalelere ek olarak mod ve anı çalışmaları gibi yaşantısal teknikler de uygulanmaktadır. Terapi ilişkisinin önemli olduğu bir yöntemdir. Süresi nispeten az önce söz ettiğimiz terapi yöntemlerinden daha uzundur.

Hayatınızla ilgili süregiden problemleri ele almak, ilişkisel temaları çalışmak, terapistinizle daha çok bağ kurduğunuz bir terapi deneyiminin size iyi geleceğini düşünüyorsanız Şema Terapiyi araştırabilirsiniz.

Psikodinamik Psikoterapi:

Her ne kadar eskiden etkililiğinin bilimsel olarak test edilemediği iddia edilse de, son yıllarda psikodinamik yaklaşımı benimseyen terapistlerin araştırmalarının literatüre katılımı ile etkili bir yöntem olduğu desteklenmiştir. Bilinen en eski terapi yöntemlerindendir. Yaşadığımız problemlerin bilinçdışı kökenine psikoseksüel gelişim, bağlanma, nesne ilişkileri gibi kuramlardan destek alarak ulaşmaya çalışan bir terapi yöntemidir. Terapi ilişkisinin önemli olduğu, görece uzun süreli bir terapi yaklaşımıdır.

İçeriği: Serbest çağrışım yöntemi ile çalışılır. Bazen terapi süreci haftada bir kez görüşmek iken, gerekli olan durumlarda haftada iki ya da üç kez planlanabilir. Güncel problemlere etki eden çocukluk çağı yaşantıları ile ilişki kurulur. Danışanın kendini ve duygularını ifade etmesine daha çok alan açan bir terapi yöntemidir.

Fazla teknik müdahalelerin olmadığı, daha çok kendinizi ifade edeceğiniz, bilinç düzeyindeki problemlerinizin ardında yatan bilinçdışı çatışmaları çözümleyeceğiniz bir terapi süreci istiyorsanız Psikodinamik Psikoterapiyi inceleyebilirsiniz.

Tüm bu terapi ekolleri dışında bir çok ekol bulunmaktadır. Ancak yazı sınırları içerisinde bu ekolleri ele alabilme şansımız oldu. Farklı yöntemleri birer başlık halinde sayarsak, Psikodrama, Gestalt, Varoluşçu Psikoterapi, Oyun Terapisi, Çözüm Odaklı Terapi, Çift-Aile Terapileri yaygın ve etkili yöntemlerdendir.

Son olarak, bilimsel olarak herhangi teorik zemini olmayan, sahte terapi yöntemleri ne yazık ki oldukça popüler durumdalar. Karşınıza çıkacak sahte terapi ve terapistlere karşı dikkatli olmanızı, yeni bir terapi yöntemi duyduğunuzda, ya da bir terapist tavsiyesi aldığınızda iyice araştırmanızı önereceğim. Ne yazık ki sahte terapiler ve terapistler tarafından zarar görmüş birçok olgu duymaktayız. Güvenilir bir terapist ve terapi yöntemi ile verimli bir terapi süreci geçirmek mümkün.