Neden Hep Aynı Yanlış İnsana Çekiliyoruz?
”Aynı tip insanlara dönüp duruyorum.’’
‘’Bitse bile ilişkilerimde aynı tip partnerleri yeniden buluyorum.’’
‘’Karşı tarafın yanlış olduğunu biliyorum, bile bile ilişkiye devam ediyorum.’’
‘’Bu sefer doğru insanı buldum diyorum, ama kısa zaman sonra anlıyorum ki daha öncekilerden pek de farklı değil.”
Bu tarz cümleleri ya bir arkadaşımızdan duyarız ya da sıklıkla bizzat kendimiz söyleriz. Peki ne oluyor da bu yanlış insanlara çekiliyoruz? Nedir bu döngünün sebebi?
Öncelikle biraz kendimize yönelmekte fayda var. İlişkilerimizde kendimizde fark ettiğimiz şey ne? İlişkilerimizde bir şekilde tetiklendiğimiz şeyler bize geçmişimizden neyi/kimi çağrıştırıyor? Temel olarak bakıldığında, kimi zaman bizde olmayana ya da ulaşmak istediğimize dair bazı bölümleri karşımızdaki kişide bulmaya çalışırız. Mesela; güven ya da kendimizde bulamadığımız bağımsızlıkla, kendi özgürlüğüne düşkün bir partner seçerek tamamlanmaya çalışırız; aslında ilişkilerde iyileşmeye çalışırız. Bazen yetiştirildiğimiz ebeveynlerimizden farklı partnerler seçerken bazen de birebir aynı tipte partner seçeriz. Örneğin; aşağılayan bir baba ile büyüyen kız çocuğu, yetişkinliğinde onu sürekli takdir eden bir partner seçmek yerine babası gibi aşağılayan bir partner bulabiliyor. Peki bunun sebebi nedir? Neden bile bile yanlışı seçeriz? Çünkü küçükken ebeveynimizin yanlış davranışını değiştiremiyoruz, o ilişkiyi iyileştiremiyoruz. Bu yüzden o iyileştiremediğimiz ilişkiyi, davranışı farkında olmadan, örtük bilişte o ilişkiye benzeyen partnerler, ilişkiler seçerek iyileştirmeye çalışırız.
Diğer bir sebep ise ”aşinalıktır.” Bildiğimiz, hep gittiğimiz yoldan gitmeye yatkınızdır; çünkü hep o yoldan gitmeyi öğrenmişizdir, o yola aşinayızdır bize zarar verecek bir yol olsa bile. Örneğin; alkolik bir babayla büyüyen bir çocuk babasının onu sevdiği anlarda, şefkat gördüğü anlarda hep burnuna anason kokusu gelmiştir. Yetişkinliğinde de alkol kullanan belki de alkolik birini partner olarak seçebilmektedir; çünkü sevgi duyduğu anı anason kokusuyla eşleştirmiştir. Sevgiye bu yoldan aşinadır.
Peki bu durumdan nasıl çıkılır?
Farkındalık ilk adımdır. Yukarıda bahsedilen sebepleri, bağlantıları düşünmek, anlamak, döngüleri yakalayabilmek çok önemlidir.
Bağlanma stilimizi belirlemek, tanımak da diğer bir adımdır. Bizler güvenli veya güvenli olmayan bağlanma stilleri geliştiririz. Güvenli bağlanan kişiler; sağlıklı, dengeli ilişkiler kurabilir, anda kalıp sadece ilişkisini yaşayabilirken; güvensiz bağlanan kişiler düzensiz ya da aynı döngüde olan; devamlı kısa süren ilişkiler, bir barışıp bir küsmeli ilişkiler gibi aynı örüntüde takılıp kalırlar. Bu sebeple kendi bağlanma stilinizi tanımak, eğer güvensiz bağlanma stilindeyseniz bunu değiştirmek için çalışmak, diğer taraftan da partnerinizin bağlanma figürünü anlamak, eğer size zarar veren bir bağlanmaya sahip ise bu bağlanma stilinin özelliklerini bilip, ipuçlarını bulmak ve karşıdaki kişinin size zarar veren bağlanma stiline sahip olduğunu anlar anlamaz bu kişilerden uzak durmak gerekir.
Bu farkındalıklara ulaşmak, bağlantıları kurmak, örüntüleri anlamak, bağlanma stilinizi tanımak ve değiştirmekte bazen kendi başımıza zorlanabiliriz. Bu sebeple bu yolda bir uzmandan destek almak büyük ölçüde faydalı olacaktır.
Uzm. Klinik Psk. Damla Soylu
