Şiddet ve saldırganlık ifade edilebilecek en geniş anlamı ile sınır ihlali olarak isimlendirilebilir. Kişilere fiziksel ya da psikolojik açıdan saldırganlık ve şiddet, aslında yapılmaması gereken büyük bir toplum problemidir. Her türlü şiddet ya da saldırı karşıdaki kişinin özgürlüğünü ve haklarını ihlale uğratma anlamı taşımaktadır. Çevreye, kişiye ya da nesneye karşı uygulanan şiddet ve saldırganlık eyleminin günümüzde ne yazık ki görülme oranı her geçen gün artış göstermektedir. Peki kişi neden saldırgan tavırlar gösterir ve şiddete başvurur?
Şiddet tıpkı gülümsemek veya surat asmak gibi bir tepki göstergesidir. İnsanoğlu yaratılışı gereği bazı tepkiler vermeye mecburdur. Ancak şiddet kişileri ileriye götürebilen bir eylem değildir ve bu duruma hakim olamamak büyük sorunlar meydana getirir. Özellikle kişilere uygulanan bir şiddet söz konusu ise bu durumun önlemini alamamak saldırganlık haline kadar ilerlemek anlamı taşır. Bir bireye ya da çevreye sadece fiziksel olarak şiddet ve saldırganlık gösterilmeyebilir. Psikolojik saldırı ve şiddet de olası bir durumdur. Fakat yapılan davranış kişi haklarına bir saldırı niteliği taşır ve saldırı gösteren kişi için sağlıklı bir yaşam söz konusu değildir.
Saldırganlık Eğilimine Sahip Olan Çocukların Belirgin Özellikleri
- Şiddet ve saldırganlık problemi olan çocuklar eyleme hazırdır ve gergin, sinirli bir yapısı vardır.
- Kavga etmeye hazırdır, kısa sürede parlayabilir.
- Hem yaşıtları ile hem de ebeveynleri ile ilişkileri genelde tartışmalı ve çekişmelidir.
- Verdiği tepkiler duruma göre ölçüsüz olabilir.
- Koyulan kuralları çiğneme eğilimleri vardır ve kendisine verilen cezadan genelde etkilenmez.
- Problem karşısında çözüm bulma becerisi zayıftır.
Kendi isteklerinin olması konusunda son derece ısrarcı olurlar. Bu nedenle hem ebeveynlerinin hem de okulda öğretmenlerinin engellemelerine karşı tolerans gösteremezler.
Şiddet ve Saldırganlık tetikleyici durumlar
-Aile problemleri
-Yanlış bir sosyal çevreye maruz kalma
-Çocukluk travmaları
-Ergenlik dönemi
-Geçmişte şiddete maruz kalma
-Kendini ifade etmede zorluk yaşamak
-Madde kullanımı
-Aile ve sosyal çevreden destek görmeme
Tüm bu sayılanlar dışında kendisini tehdit altında hisseden ve bu nedenle savunma mekanizmasını geliştiren çocuklarda şiddet ve saldırganlık problemi görülebilir. Güven duygusu eksik olan çocuklarda ve fiziksel cezalandırmalara maruz kalanlarda da sıklıkla karşılaşılan bir sorundur. Çocuklarda bu tutumu tetikleyen etmenlerden biri de uyarıcıların şiddet içermesidir. Örneğin izlediği bir TV programında ya da oynadığı bir oyunda gördüğü saldırgan davranışlar, şiddeti ve saldırganlığı tetikleyecektir.
Ebeveynlerin Şiddet ve Saldırganlık Tedavisi Sürecinde Dikkat Etmesi Gerekenler
Şiddet ve saldırganlık tedavisi sürecinde ebeveynlerin çocuğa yaklaşımı oldukça önemlidir. Eğer çocuk kendisine ve eşyalara zarar verme eğilimi gösteriyorsa çocuğun sakinleştirilmesi ve “onun duygularını anlamaya yönelik bir tutum” içinde olunması önemlidir. Ebeveynlerin genel hatlarıyla dikkat etmesi gereken diğer noktalar şunlardır:
- Ebeveyn olarak çocuğa rol model olmak ve davranışlara özen göstermek.
- Uygulanan disiplin yöntemleri konusunda tutarlı olmak.
- Sevgi ve ilgiyi, anlayışı eksik etmeden, onun duygularını anlamaya çalışarak ilerlemek ve bunu ona hissettirmek
- Hem aile içinde hem de dışarıda çocuğun şiddet görmesin engellemek
- Saldırgan tutumları karşısında fiziksel cezalandırmalardan kaçınmak ve saldırgan davranışların dezavantajlarını çocuğa göstermeye çalışmak.
- Çocukla çekişmeli tartışmalardan kaçınmak.
- Çocuğun kendisine olan güven duygusunu arttırmak için davranışlarını ödüllendirmek.
- Televizyon ve benzeri kitle iletişim araçlarında çocuğa kötü örnek olabilecek ve onun saldırgan tutumunu tetikleyecek şiddet içerikleri görüntüleri izlememesini sağlamak.
- Çocuğun içindeki enerjiyi boşaltabileceği etkinlikler hazırlamak (Örneğin resim çizmek, parkta vakit geçirmek vb)
Öfke, düşmanlık, kişinin kendini baskın gösterme isteği, korkutma isteği ve bunun gibi nedenler kişiyi genelde şiddete veya saldırganlığa iten nedenlerdir. Fakat hiçbir neden birine karşısındakine fiziksel ya da psikolojik şiddet uygulama hakkı vermez. Öfkeyi kontrol edememenin verdiği bir sorun olarak karşımıza çıkan bu durum, şiddet ve saldırganlık tedavisi ile çözülmesi gereken bir sağlık sorunudur.
Birey olarak kendinizde ya da çevrenizde şiddet ve saldırganlık eğilimi bulunduğunu görüyorsanız mutlaka bir uzmana başvurun. Kişilerin sağlıklı gelişimi ve mutlu yaşamı için sorunu çok fazla ilerlemeden çözümlemek, izlenecek en doğru yol olacaktır. Şiddet ve saldırganlık tedavisi ile kendi içinizde ve çevrenizde daha sağlıklı ve mutlu bireyler olabilirsiniz.
