Somatizasyon
“ Uzun zamandır kafam uyuşuyordu. Ciddi bir rahatsızlığım olduğundan emindim. Bir kaç farklı doktora gittim ama fizyolojik birşey bulamadılar. Çok şaşırdım. Psikolojik yardım almam konusunda yönlendirmede bulundular. İlk başta anlayamamıştım. Bunu kendi kendime nasıl yapıyor olabilirim ki?”
Somatizasyon, psikolojik veya duygusal zorlanmaların fiziksel semptomlar aracılığıyla beden üzerine yansımasıdır. Çoğu insan hayatının bir noktasında somatizasyon yaşar. Anksiyete nedeniyle kusmak, stres nedeniyle baş ağrısına sahip olmak veya travmadan sonra fiziksel olarak zayıf hissetmek somatizasyonun örnekleridir. Ancak bu örnekler tipik olarak durumsal ve geçicidir. Somatizasyon uzun süreli ve şiddetli sıkıntıya neden olduğunda klinik bir sorun haline gelir. Bir çok kişi semptomlarını bedensel bir hastalık olarak yorumlayabilir ve bir doktora görünebilir. Ancak doktor nadiren kişinin semptomları için fiziksel bir açıklama bulacaktır. Bilmeliyiz ki somatik belirtiler sahte veya hayali değildir. Somatizasyon yaşayan insanlar kişisel kazanç için hasta gibi davranmıyorlar. Peki, Somatizasyon neden oluşur? Bu konu ile ilgili birçok teori vardır. Bu teorilerden bazıları şunları içerir:
Biyolojik Duyarlılık: Kişi ağrı veya bulantı gibi belirli hislere karşı yoğun duyarlılığa sahip olabilir. Bu yüzden bu tür hisleri hastalığa atfetme olasılıkları daha yüksek olabilir. Örneğin, kişi endişelendiğinde terleme gibi psikolojik semptomları fiziksel bir nedene bağlayarak yanlış yorumlayabilir. Doktora giderek tiroidiyle alakalı her şeyin yolunda olup olmadığını anlamak için testler yaptırabilir. Ya da stresli durumlarda yaşadığı baş ağrısını fiziksel bir sıkıntı olarak ele alıp ağrı kesici kullanabilir. Ancak bu tür durumlarda ilaçlarda etkisiz kalır. Böylece stres ve endişe seviyesi iyice yoğunlaşır. Ciddi bir rahatsızlığı olduğuna ikna olabilir.
Travma / Stres: Araştırmalar, travmadan kurtulanların somatizasyona özellikle duyarlı olduklarını göstermektedir. Travma yüksek seviyelerde kortizol ve diğer hormonlara yol açabilir. Bu kimyasallar kişinin bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve baş dönmesi gibi fiziksel semptomlara neden olabilir.
Bilinçdışı: Somatizasyon, kişiyi duygusal bunalımdan koruyan bir savunma mekanizması olabilir. Bazı psikolojik belirtiler o kadar ezici olabilir ki, kişi bu tür olumsuz duygularla bilinçli olarak yüzleşmekte zorluk çeker. Kişinin sıkıntısı daha sonra fiziksel bir belirtiye dönüşerek vücuttan bir çıkış bulabilir.
Kültürel Tutumlar: Bazı insanlar duygusal sıkıntıyı ve psikolojik problemleri damgalayan bir kültürde yaşıyor olabilirler. Kişi fiziksel semptomlar sunduğunda psikolojik sorunlara göre daha fazla dikkat ve anlayış görebilirler. Bu şekil de kişinin zihni ve bedeni yardım almak için sıkıntıyı “somatikleştirmeyi öğrenebilir”. Somatizasyona birden fazla faktör neden olabilir. Somatizasyonun neden gerçekleştiğinden bağımsız olarak, semptomlar gerçektir ve sıkıntıya neden olur. Somatizasyon yaşayan kişiler kendilerine uygun bir terapist bularak bu sorun üzerine çalışabilir ve bu tür sıkıntılardan kurtulabilir.